Φρεγάτα κλάσης Standard (Έλλη)
Από τη δεκαετία του '90 και μετά, οι σημαντικότερες εξελίξεις στο Πολεμικό Ναυτικό αφορούσαν στις φρεγάτες με την αριθμητική αύξηση του στόλου των Standard από τα πέντε πλοία το 1996 στα δέκα το 2005, στον εκσυγχρονισμό έξι πλοίων και στην απόσυρση των τριών φρεγατών κλάσης "Knox". Ο στόλος των δέκα Standard άρχισε να συγκροτείται στις αρχές της δεκαετίας του '80 με την παραλαβή των δύο σκαφών του τύπου (F450 ΕΛΛΗ και F451 ΛΗΜΝΟΣ), που αρχικά ναυπηγούνταν για το ολλανδικό πολεμικό ναυτικό (RNLN).
Έχοντας αποκομίσει σημαντικότατη εμπειρία από τη χρήση των συγκεκριμένων φρεγατών, το ΠΝ προέβη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 στην απόκτηση 4 ακόμη φρεγατών τύπου Standard από το Ολλανδικό Βασιλικό Ναυτικό, ενώ ακολούθησαν 4 ακόμη πλοία την δεκαετία του 2000. Το κόστος της φρεγάτας F465 ανήλθε σε 35.345.000 ευρώ και της F466 σε 29.352.000 ευρώ, με σύμβαση που υπογράφτηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2003 και 17 Δεκεμβρίου 2003 αντίστοιχα. Η F463 κόστισε 43.110.000 ευρώ και αποκτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2000 και η F464 κόστισε 38.500.000 ευρώ στις 27 Μαρτίου 2002.
| ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ | |
|---|---|
| Πλήρωμα | 198 |
| Εκτόπισμα | 3.630 |
| Διαστάσεις | 130,5 x 14,6 x 6,2 μέτρα |
| Ταχύτητα | 30 κόμβοι |
| Αυτονομία | 4.700 ναυτικά μίλια με ταχύτητα 16 κόμβων |
| Πρόωση | 2 αεροστρόβιλοι RR Olympus ΤΜ3Β απόδοσης 56.800 ίππων, 2 αεροστρόβιλοι RR Tyne RMlC απόδοσης 9.800 ίππων, 2 έλικες |
| Ηλεκτρονικός εξοπλισμός | ραντάρ επιφανείας-αέρoς LW08, επιφανείας ZW06, ένδειξης στόχων WM-25, ελέγχου πυρός STIR 180, σόναρ τρόπιδας Westinghouse SQS-505 (SQS-509 στο F463), συρόμενο σόναρ ΑΝ/SQR-18Α TACTAS στο F463,ESM/ECM Sphinx/SLQ01 (SLQ-02 Ramses στο F463), σύστημα εκτόξευσης αναλωσίμων Mk36 SRBOC, σύστημα παραπλάνησης τορπιλών Nixie ΑΝ/SLQ-25, σύστημα διαχείρισης μάχης SEWACO ΙΙ |
| Οπλισμός | ΟΤΟ Melara των 76 χιλ./62 διαμετρημάτων (δύο στα F450/F451), εκτοξευτής Mk29 με 8 βλήματα RIM7Μ Sea Sparrow (24 βλήματα απόθεμα), 2x4 κάνιστρα Mk141 βλημάτων RGM-84 Harpoon, Phalanx Mk15 CIWS των 20 χιλ. (δύο στα F450/F451), δύο πυροβόλα Oerlikon Α41Α των 20 χιλ., δύο διπλοί τορπιλοσωλήνες Mk32 των 324 χιλ., δύο ελικόπτερα ΑΒ.212 ASW/EW |
| ΟΝΟΜΑ | ΚΑΘΕΛΚΥΣΗ | ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΑ |
|---|---|---|
| F450 ΕΛΛΗ | 15/12/1979 | 10/10/1981 |
| F451 ΛΗΜΝΟΣ | 27/10/1979 | 18/09/1982 |
| F459 ΑΔΡΙΑΣ | 12/03/1977 | 26/07/1979 |
| F460 ΑΙΓΑΙΟ | 13/07/1978 | 29/10/1980 |
| F461 ΝΑΒΑΡΙΝΟ | 16/04/1977 | 24/04/1980 |
| F462 ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ | 18/12/1976 | 26/10/1978 |
| F463 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ [1] | 1982 | 2001 |
| F464 ΚΑΝΑΡΗΣ | 16/05/1981 | 14/04/1983 |
| F465 ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ | 11/08/1979 | 02/12/1981 |
| F466 ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ | 15/11/1980 | 25/11/1982 |
[1] Αποσύρθηκε
Φωτογραφίες: F450 - F451 - F451 - F451 - F460 - F460 - F460 - F460 - F460 - F460 - F463 - F463 - F464 - F465 - F466
Οι φρεγάτες τύπου Kortenaer (αναφέρονται και ως Standard ή τύπου S) του Ολλανδικού Ναυτικού κατασκευάστηκαν ως γενικής χρήσης φρεγάτες, ικανές για αντιαεροπορικό, ανθυποβρυχιακό πόλεμο και πόλεμο επιφανείας. Δέκα πλοία κατασκευάστηκαν από τα ναυπηγεία de Schelde του Vlissingen και δύο από τα ναυπηγεία Wilton Fijenoord του Ρόττερνταμ μεταξύ του 1978 και του 1982. Από αυτά μόνο 10 πλοία υπηρέτησαν στο Ολλανδικό Ναυτικό. Οι υπόλοιπες 2 φρεγάτες πουλήθηκαν στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, ενώ βρίσκονταν ακόμα υπό κατασκευή και αντικαταστάθηκαν από 2 φρεγάτες τύπου Jacob van Heemskerck class, οι οποίες ουσιαστικά αποτελούν την έκδοση αντιαεροπορικού πολέμου (AAW) των φρεγατών τύπου Kortenaer.
Οι κυριότερες διαφορές ανάμεσα στις εκδόσεις Batch I και II αφορούν μεταγενέστερες προσθήκες στον οπλισμό του σκάφους, όπως τα δύο συστήματα CIWS Mk15 Phalanx και τα δύο πυροβόλα 76mm/L62 έναντι ενός στα σκάφη Batch I. Πέραν αυτού τα σκάφη από κατασκευής τους έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες. Τα σκάφη Batch Ι διαθέτουν διαφορετική σύνθεση στο σύστημα ελέγχου πυρός των βλημάτων Sea Sparrow, δηλαδή στο συνδυασμό WM-25/STIR 1.8. Χρησιμοποιείται επίσης ο ηλεκτρονικός υπολογιστής SMR-R έναντι του SMR-S της παρτίδας Batch 2, στην οποία επιπρόσθετα υπάρχει εκτενέστερη διάταξη υπολογιστών.
Το σκάφος διαθέτει ενδιαιτήσεις για 200 άτομα ενώ σύμφωνα με την πρακτική σε ολλανδική υπηρεσία μπορεί να φέρει σε πέρας τις αποστολές ακόμη και με πλήρωμα μόλις 165 αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών. Οι ενδιαιτήσεις χωρίζονται ως εξής: οι αξιωματικοί διαμένουν σε καμπίνες του ενός ή δύο ατόμων, οι υπαξιωματικοί διαμένουν σε καμπίνες του ενός, δύο ή τεσσάρων ατόμων και οι ναύτες σε ενδιαιτήσεις των έξι ή δώδεκα ατόμων.
Φρεγάτα ΑΝΔΡΙΑΣ
Η φρεγάτα ΑΝΔΡΙΑΣ ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Koniklijke Maatschappij de Schel-de στο Flushing της Ολλανδίας και εντάχθηκε στη δύναμη του ολλανδικού ναυτικού στις 26 Ιουλίου 1979. Αγοράσθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό και η ύψωση της ελληνικής σημαίας έγινε στις 30 Μαρτίου 1994 στο Den Helder. Κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 26 Ιουνίου 1994. ΑΔΡΙΑΣ ήταν η αρχαία ονομασία της Αδριατικής Θάλασσας. Το όνομά της αυτό το όφειλε στην ομώνυμη πόλη η οποία είχε ιδρυθεί στις εκβολές του Πάδου ποταμού από τον Βασιλιά Αδρία, υιό του Μεσσαπίου Παύσωνος και πατέρα του Ιλλυριού Ιονίου.
Το όνομα "ΑΔΡΙΑΣ" επελέγη από το Πολεμικό Ναυτικό για να δοθεί σε Αντιτορπιλλικό συνοδείας τύπου HUNT, που παραχωρήθηκε από το Βρεταννικό Ναυτικό στις 20 Ιουλίου του 1942. Για δεύτερη φορά το όνομα αυτό δόθηκε στο επίσης τύπου HUNT Αντιτορπιλλικό, που παραδόθηκε από το Βρεταννικό στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό στις 9 Φεβρουαρίου του 1945. Έτσι, η Φρεγάτα ΑΔΡΙΑΣ είναι το τρίτο κατά σειράν πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού, που έλαβε αυτήν την ονομασία.
Φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟ
Η Φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟ ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Koninklijka Maatschappij de Schelde στο Vlissingen της Ολλανδίας και εντάχθηκε στη δύναμη του ολλανδικού ναυτικού στις 29 Οκτωβρίου 1980. Αγοράσθηκε από το ΠΝ και η ύψωση της Ελληνικής Σημαίας έγινε στο Den Helder της Ολλανδίας στις 14 Μαΐου 1993. Κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 19 Ιουλίου 1993. Το όνομα ΑΙΓΑΙΟΝ δώθηκε σε αναγνώριση της σπουδαιότητας του ομώνυμου Ελληνικού Πελάγους, που επί χιλιετηρίδες αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του χερσαίου κορμού της χώρας μας και των Ανατολικών Ελληνικών νήσων.
Το πρώτο "ΑΙΓΑΙΟΝ" υπήρξε το πρώην Γερμανικό φορτηγό "HAGEN" που παραχωρήθηκε στην Ελλάδα το 1920 στα πλαίσια των επανορθώσεων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας. Το δεύτερο ΑΙΓΑΙΟΝ (D-11) υπήρξε το πρώην Βρετανικό Αντιτορπιλικό συνοδείας HMS "LAUDERDALE" τύπου Hunt II. Το τρίτο ΑΙΓΑΙΟΝ (D-03) υπήρξε το πρώην Γερμανικό Αντιτορπιλικό συνοδείας και υποστηρίξεως "WESER" Α-62 τύπου Rhein
Φρεγάτα ΕΛΛΗ
Η Φρεγάτα "ΕΛΛΗ" ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Koninklijka Maatschappij de Schelde στο Vlissingen της Ολλανδίας. Η σύμβαση για την πώληση του πλοίου στο Πολεμικό Ναυτικό υπεγράφη στην Αθήνα το 1980 και η Ελληνική Σημαία υψώθηκε την 10 Οκτωβρίου 1981 στο Vlissignen της Ολλανδίας. Η έναρξη ναυπηγήσεως έγινε το 1978 και η καθέλκυση τον Ιούλιο του 1979. Το όνομα ΕΛΛΗ δόθηκε στην πρώτη φρεγάτα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σε ανάμνηση του τορπιλλισθέντος καταδρομικού ΕΛΛΗ την 15 Αυγούστου 1940 στο λιμάνι της Τήνου, όπου είχε σταλεί για τον εορτασμό της Παναγίας. Το εν λόγω καταδρομικό είχε ονομασθεί ετσι εις ανάμνηση της νικηφόρου ναυμαχίας του ελληνικού στόλου εναντίον του τουρκικού στην χερσόνησο της 'Ελλης.
Η Φρεγάτα "ΕΛΛΗ" είναι το τρίτο διαδοχικά πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού το οποίο φέρει το ίδιο όνομα. Το πρώτο ήταν το πρώην κινεζικό Fei-Hung που έλαβε μέρος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική εκστρατεία. Βυθίστηκε στις 15 Αυγούστου 1940 από ιταλικό υποβρύχιο, σε ειρηνική περίοδο, ενώ ήταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Τήνου όπου είχε καταπλεύσει γα τον εορτασμό της Παναγίας. Το δεύτερο ΕΛΛΗ, πρώην Ιταλικό Eugenio di Savoia, παραχωρήθηκε στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 1950 σε αντικατάσταση του τορπιλλισθέντος ΕΛΛΗ. Το 1959 μεθόρμισε στον όρμο της Σούδας όπου χρησιμοποιήθηκε για έδρα του Ναυάρχου Αρχηγού Κρητικού Πελάγους (ΑΚΙΠ).
Φρεγάτα ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ
Την Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας η επίσημη τελετή υποστολής σημαίας της φρεγάτας τύπου "S" "Μπουμπουλίνα". Η φ/γ "Μπουμπουλίνα" (F-463) αποτελεί το πρώτο πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού που φέρει το όνομα της ηρωίδας της Επαναστάσεως του 1821 Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και καθελκύστηκε στα ναυπηγεία Koninklijka Maatschappij De Schelde στο Vlissingen της Ολλανδίας στις 21 Ιανουαρίου 1981. Είναι η τελευταία φρεγάτα τύπου Standard που κατασκευάστηκε από το Ολλανδικό Ναυτικό. Εντάχθηκε στη δύναμη του Ολλανδικού Ναυτικού την 1η Οκτωβρίου 1983 και το αρχικό όνομα του πλοίου ήταν "Hhmls Pieter Florisz" (F-826).
Η παραλαβή του πλοίου και η ύψωση της Ελληνικής Σημαίας έγινε στις 14 Δεκεμβρίου 2001 στο Den Helder της Ολλανδίας. Στη συνολική της πορεία στο Πολεμικό Ναυτικό, η φ/γ "Μπουμπουλίνα" κατέγραψε 1.200 περίπου ημέρες εν πλω διανύοντας συνολικά περισσότερα από 148.000 ναυτικά μίλια, συμμετέχοντας σε 8 διασυμμαχικές, καθώς και σε πολυάριθμες διακρατικές και εθνικές ασκήσεις, επιχειρήσεις και αποστολές, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό
Σύμβαση αναβάθμισης
Την Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 2003, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας υπέγραψε τη Σύμβαση 010Β/03 για την υλοποίηση του προγράμματος ΕΜΖ έξι φρεγατών τύπου Standard με δικαίωμα προαίρεσης δύο επιπλέον. Το κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 381.575.580 ευρώ, από τα οποία 257.768.200 ευρώ καλύπτουν υλικά και υπηρεσίες του κύριου υποκατασκευαστή, της Thales Naval Nederland (TNNL) και τα υπόλοιπα 123.810.380 ευρώ καλύπτουν εργασίες και υπηρεσίες των Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ (ΕΝΑΕ) του Σκαραμαγκά. Τέλος, οι ελληνικές εταιρείες Signaal Hellas και SSMART ανέλαβαν υποκατασκευαστικό έργο αξίας 43.600.000 ευρώ.
Η υλοποίηση του προγράμματος άρχισε τον Ιούλιο του 2004, ενώ η πρώτη φρεγάτα ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ (F462) παραδόθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2006. Ακολούθησαν στις 14 Φεβρουαρίου και 25 Οκτωβρίου 2007, αντίστοιχα, η δεύτερη φρεγάτα ΑΔΡΙΑΣ (F459) και η τρίτη ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ (F461), ενώ στις 28 Ιανουαρίου 2009 και 28 Ιουλίου 2009 και παραδόθηκαν οι ΛΗΜΝΟΣ (F451) και ΕΛΛΗ (F450).
Το πρόγραμμα αποσκοπούσε στη βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των πλοίων, με έμφαση στις εντοπιστικές συσκευές, στα συστήματα διεύθυνσης βολής και στα συστήματα προώθησης ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σύγχρονων επιχειρήσεων. Αντίθετα, διατηρούνται αμετάβλητα τα οπλικά συστήματα των πλοίων, με εξαίρεση την προσθήκη εξοπλισμού Αυτόματης Εξαπόλυσης Αναλωσίμων (ALEX) της Sippican και δύο μονάδων Mk137 των 6 φυσιγγίων 130mm στις 4 φρεγάτες του Batch 1, καθώς οι ΕΛΛΗ και ΛΗΜΝΟΣ διαθέτουν ήδη ανάλογο εξοπλισμό. Ουσιαστικά, τα πλοία υποβάλλονται στην απλούστερη (Βaseline) έκδοση εκσυγχρονισμού, που περιλαμβάνει:
- Εγκατάσταση του ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Μάχης (ΙCΜS - Integrated Combat Μanagement System) ΤΑCΤΙCΟS
- Εγκατάσταση νέου ραντάρ έρευνας και διεύθυνσης βολής επιφανείας
- Αναβάθμιση του ραντάρ επιτήρησης αέρας LW-08 για αυξημένη δυνατότητα επεξεργασίας δεδομένων εναέριων στόχων
- Αναβάθμιση των συστημάτων WΜ-25 και SΤIR 1.8 προκειμένου με δυνατότητα αυτόματης παρακολούθησης έως και 16 στόχων αέρας και ισάριθμων στόχων επιφανείας
- Εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτρονικής υποστήριξης
- Εγκατάσταση του συστήματος Εντοπισμού και Ελέγχου Πυρός Μirador
- Αναβάθμιση του συστήματος Αυτοπροστασίας, με εκσυγχρονισμό του συστήματος Παραπλάνησης και εγκατάσταση νέου συστήματος Ηλεκτρονικών Αντιμέτρων
- Αναβάθμιση του συστήματος Επικοινωνίας και Ενδοεπικοινωνίας
Στόχος του εκσυγχρονισμού είναι επίσης η αναβάθμιση ή η αντικατάσταση όσων συστημάτων επιβάλλεται λόγω παλαιότητας και φθοράς εξαιτίας εντατικής και μακροχρόνιας χρήσης τους ή λόγω μη υποστήριξης πλέον από τις κατασκευάστριες εταιρείες ώστε ο επιχειρησιακός χρόνος ζωής των φρεγατών να παραταθεί μέχρι το 2020.
Απόσυρση των φρεγατών Standard
Με την έναρξη παραλαβής των νέων φρεγατών FDI-HN οι μη αναβαθμισμένες φρεγάτες κλάσης ΕΛΛΗ θα αρχίσουν να αποσύρονται από την ενεργό υπηρεσία. Παρόλα αυτά, τα συγκεκριμένα πλοία φέρουν μία σειρά οπλικών -και όχι μόνο- συστημάτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ποικιλοτρόπως, συνεισφέροντας σημαντικά στην άμυνα της χώρας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εκτοξευτές αντιαεροπορικών βλημάτων Μk-29, που θα μπορούσαν ακόμη και να αναβαθμιστούν επιτρέποντάς τους την εκτόξευση των ESSM εμβέλειας 50 χλμ. Σήμερα (σσ. 2023), η ελληνική αεράμυνα δεν διαθέτει σύγχρονα συστήματα μέσου βεληνεκούς, οπότε η προσθήκη 10 εκτοξευτών των 8 βλημάτων έκαστος θα μπορούσε να καλύψει το κενό των πυροβολαρχιών Hawk που βαίνουν προς απόσυρση. Η αλλαγή χρήσης των εκτοξευτών θα απαιτήσει την εκκίνηση σχετικού προγράμματος για τη δημιουργία ενός συστήματος αναλόγου με το Skyguard που υπηρετεί στην Πολεμική Αεροπορία.
Οι φρεγάτες ΕΛΛΗ φέρουν επίσης 20 τετραπλούς εκτοξευτές Mk-141 με πυραύλους RGM-84 Harpoon που μπορούν επίσης να αναβαθμιστούν. Τα συστήματα αυτά θα μπορούσαν επίσης να αξιοποιηθούν, με κατάλληλες μετατροπές, για τη δημιουργία επάκτιων πυραυλικών συστοιχιών μέγιστης εμβέλειας 120 χλμ. (μετά από αναβάθμιση σε Block 2) ή 80 χλμ στη σημερινή τους μορφή.
Οι τορπιλοσωλήνες Mk-32 mod 9 με τορπίλες Μk-54 θα μπορούσαν να εγκατασταθούν σε άλλα σκάφη ως έχουν ή με αναβάθμισή τους από την Babcock που έχει ήδη μετατρέψει επιτυχώς για λογαριασμό του Αυστραλιανού ναυτικού τον εκτοξευτή MK-32 Mod 9 για εξαπόλυση της τορπίλης MU90 που θα φέρουν και οι φρεγάτες FDI-HN κλάση ΚΙΜΩΝ.
Τέλος, τα αντιαεροπορικά πυροβόλα Mk-15 Phalanx, αλλά ακόμα και τα κύρια πυροβόλα Oto Melara των 76 χιλιοστών μπορούν να αξιοποιηθούν με την εγκατάστασή τους επί των πλοίων υποστήριξης, αρματαγωγών κ.λπ. αλλά και επί εδάφους για τη φύλαξη στόχων υψηλής αξίας.
04 Αυγούστου 2006
