Συχνές ερωτήσεις

Τι είναι o αριθμός Mach και πώς μεταβάλλεται;

Η μονάδα μέτρησης για την ταχύτητα των μαχητικών αεροσκαφών είναι το Mach, που ορίζεται ως την ταχύτητα του αεροσκάφους προς την ταχύτητα του αέρα δια την ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα. Με απλά λόγια, ένα αεροσκάφος που πετάει με ταχύτητα δύο Mach, κινείται δύο φορές γρηγορότερα από την ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα. Σε θερμοκρασία 15 βαθμών Κελσίου και στο επίπεδο της θάλασσας, το 1 Mach ισούται με 340,3 μέτρα / δευτερόλεπτο (δηλαδή 1.225 χιλιόμετρα ανά ώρα ή 661,7 κόμβοι).

Επειδή η ταχύτητα διάδοσης του ήχου μεταβάλλεται ανάλογα με την θερμοκρασία, η ταχύτητα που μετριέται σε Mach δεν είναι σταθερή όταν μεταφράζεται σε χιλιόμετρα ανά ώρα, αλλά αυξάνεται όσο αυξάνει και η θερμοκρασία. Η συγκεκριμένη μονάδα μέτρησης έχει λάβει την ονομασία της από τον Αυστριακό φυσικό και φιλόσοφο Ernst Mach, ο οποίος μελέτησε τη δυναμική των αερίων των 19ο αιώνα.

Σε τί εξυπηρετεί η χρήση μετάκαυση;

Η χρήση της αποσκοπεί στην αύξηση της προωστικής δύναμης, σε ποσοστό που κυμαίνεται από 40 έως 70% ανάλογα με τον κινητήρα, σε σχέση με την ξηρά ώση. Χρησιμοποιείται κυρίως κατά την φάση της απογείωσης, για την επίτευξη μέγιστης ταχύτητας και για την ταχεία ανάκτηση κινητικής ενέργειας μετά την από ενεργοβόρους ελιγμούς. Η επιπλέον ώθηση δημιουργείται από την έγχυση επιπλέον καυσίμου στην απόληξη του κινητήρα, με αποτέλεσμα την ανάφλεξή του, την περαιτέρω θέρμανση των αερίων και την αύξηση της ταχύτητας του αεροσκάφους.

Η χρήση μετάκαυσης αυξάνει την κατανάλωση καυσίμου έως και τρεις φορές, κάτι που σημαίνει ότι η χρήσης περιορίζεται σε ελάχιστα λεπτά κατά την διάρκεια μίας αποστολής. Με δεδομένο ότι η τριπλάσια κατανάλωση οδηγεί σε αύξηση μόλις 40% έως 70% της τελικής ταχύτητας, γίνεται φανερό ότι η απόδοση της μετάκαυσης είναι εξαιρετικά μειωμένη.

Τι είναι και σε τι χρησιμεύουν τα winglets;

Winglets είναι οι προεκτάσεις στα ακροπτερύγια ορισμένων αεροσκαφών. Χρησιμεύουν στην μείωση των στροβίλων στα ακροπτερύγια που ελαττώνει την οπισθέλκουσα και βοηθά στην εξοικονόμηση καύσιμου. Επίσης, η αποκόλληση και διάλυση των στροβίλων γίνεται συντομότερα, μειώνοντας την επικινδυνότητα του φαινομένου πίσω από μεγάλα αεροσκάφη.

Από που προέρχεται η λέξη avionics;

Πρόκειται για σύνθεση των λέξεων aviation και electronics, που στα αγγλικά σημαίνουν αεροπορία και ηλεκτρονικά αντίστοιχα.

Σε τι χρησιμεύουν τα μικρά πτερύγια στο πλάι των αεραγωγών του Mirage 2000;

Τα πτερύγια αυτά ονομάζονται canards και εξυπηρετούν τη λειτουργία του κάθετου πηδαλίου. Κατευθύνουν προς τα εκεί ικανές ποσότητες αέρα κατά την πτήση σε υψηλές γωνίες προσβολής, όπου η μεγάλη πτέρυγα "σκιάζει" το πηδάλιο αεροδυναμικά.

Πώς αξιοποιούνται οι πύραυλοι αντί-ραντάρ; Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό μαχητικών από την εκπομπή των ραντάρ τους;

Η χρήση πυραύλων αντί-ραντάρ αποβλέπει στη φυσική καταστροφή κεραιών ραντάρ με άμεσο πλήγμα, ακολουθώντας την εκπομπή της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας τους και καταγράφοντας τη θέση της πηγής της, ώστε να πλήξουν την τοποθεσία, ακόμη και αν το ραντάρ παύσει να λειτουργεί. Χρησιμοποιούνται εναντίον επίγειων ραντάρ, έχουν μικρές δυνατότητες καταστροφής ραντάρ ναυτικών μονάδων (κυρίως λόγω των αυξημένων δυνατοτήτων αυτοπροστασίας των πλοίων), ενώ θεωρητικά θα μπορούσαν να χτυπήσουν και ιπτάμενα ραντάρ.

Παρόλο αυτά, η εμβέλεια οποιουδήποτε επιχειρησιακού πυραύλου αντί-ραντάρ είναι πολύ μικρή με αποτέλεσμα τον έγκαιρο εντοπισμό του αεροσκάφους-φορέα και την αναχαίτησή του από τα αεροσκάφη συνοδείας. Βεβαίως, υπάρχουν κάποια σχέδια, κυρίως ρωσικά, για πυραύλους με ακτίνα δράσης τέτοια, ώστε να μπορούν να πλήξουν ένα ιπτάμενο ραντάρ χωρίς το αεροπλάνο-φορέας τους να εκτίθεται σε θανατηφόρο κίνδυνο. Για τον εντοπισμό μαχητικών λόγω της λειτουργίας των ραντάρ τους υπάρχει εξειδικευμένος εσωτερικός εξοπλισμός (RWR - Radar Warning Receivers), ειδικά προσαρμοσμένος στις συχνότητες που χρησιμοποιούν τα αεροπορικά ραντάρ.

Πότε έγινε η πρώτη χρήση αλεξίπτωτου;

Εφευρέτης του αλεξίπτωτου είναι ο Abdre Jacques Garnerin, που συνέλαβε την ιδέα ενώ βρισκόταν σε μία γαλλική φυλακή το 1794. Δε γνώριζε βέβαια, ότι ο Leonardo da Vinci είχε ήδη σχεδιάσει ένα αλεξίπτωτο, το οποίο όμως παρέμενε στα χαρτιά. Ο Garnerin κατασκεύασε αλεξίπτωτα τα οποία δοκίμασε πραγματοποιώντας ρίψεις ζώων από αερόστατα. Στις 22 Οκτωβρίου 1797, πραγματοποίησε πτώση με αλεξίπτωτο από ένα αερόστατο που αιωρούνταν στα 3000 πόδια. Η πτώση ήταν επιτύχης, αν και παρατηρήθηκαν έντονες ταλαντεύσεις καθ' όλη τη διάρκειά της. Αυτές αντιμετωπίστηκαν αμέσως, με το άνοιγμα μιας οπής στο κέντρο του αλεξίπτωτου, από όπου θα διεύφευγε μία μικρή ποσότητα αέρα, ώστε η πτώση να γίνεται ομαλά. Ο Garnerin πραγματοποίησε μόλις 4 άλματα με αλεξίπτωτο, ασχολούμενος κατά το υπόλοιπο μέρος της ζωής του με πτήσεις μεγάλων αποστάσεων με αερόστατα. Πέθανε στο Παρίσι το 1823.

Πώς εξελίχθηκε το σύστημα προσγείωσης;

Τα πρώτα αεροπλάνα είχαν σύστημα προσγείωσης αποτελούμενο από δύο κύρια σκέλη στην περιοχή της πτέρυγας και έναν υποτυπώδη τροχό ή σκι στο κάτω μέρος της απόληξης της ατράκτου. Τα αεροπλάνα αυτά ονομάζονταν "tail draggers". Σήμερα, τα περισσότερα αεροσκάφη διαθέτουν τρίκυκλο σύστημα προσγείωσης, με την έννοια του ότι αποτελείται από τρία σκέλη - δύο κάτω από τις πτέρυγες και ένα στο ρύγχος - με οποιοδήποτε αριθμό τροχών. Χαρακτηριστικές εξαιρέσεις αποτελούν τα Harrier και Β-52, τα οποία έχουν τα κύρια σκέλη σε σειρά, και τα μεταγωγικά/μεταφορικά αεροσκάφη, όπως τα C-130, Αn-124 κ.ά. που διαθέτουν πολλαπλά σκέλη. Επίσης, σχεδόν σε κάθε περίπτωση υπάρχει σύστημα πέδησης, το οποίο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και εξελιγμένο.

Γιατί ορισμένα αεροπλάνα γενικής αεροπορίας αλλά και πολλά μεγάλα μεταφορικά έχουν τοποθετημένη την πτέρυγά τους στο επάνω μέρος της ατράκτου και όχι στο κάτω;

Όσον αφορά τα μικρά αεροπλάνα, η τοποθέτηση της πτέρυγας στο επάνω μέρος της ατράκτου εξυπηρετεί την προσφορά άπλετης ορατότητας και εύκολης πρόσβασης στο πιλοτήριο. Για παράδειγμα, η παρακολούθηση της ναυσιπλοίας, δασικών εκτάσεων και η αστυνόμευση από αέρας γίνονται εντελώς απροβλημάτιστα, όταν η πτέρυγα δεν περιορίζει το οπτικό πεδίο, όπως όταν βρίσκεται τοποθετημένη χαμηλά. Σε μεγάλα μεταφορικά αεροσκάφη ( C-130, C-17, Αn-124 κ.α.) η πτέρυγα δε θα μπορούσε να βρίσκεται χαμηλά τοποθετημένη, μιας και έτσι θα δυσκολευόταν η διακίνηση των φορτίων γύρω από αυτό. Επιπλέον, κάτι τέτοιο θα απαγόρευε τις επιχειρήσεις από ημιπροετοιμασμένους διαδρόμους, καθώς οι κινητήρες θα ήταν πολύ πιο ευάλωτοι σε FOD.