Μαχητικό F-16 Fighting Falcon

Το F-16 Fighting Falcon της Lockheed Martin είναι ένα μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων που χρησιμοποιείται από 22 χώρες παγκοσμίως. Αποτέλεσε προϊόν του διαγωνισμού LWF που διεξήγαγε η USAF το 1972, αναζητώντας ένα μικρό, ελαφρύ και χαμηλού κόστους μαχητικό, που θα χαρακτηριζόταν τόσο από τις υψηλές επιδόσεις, όσο και από την ευκολία συντήρησης.

Το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Δανία και η Νορβηγία, έψαχναν επίσης για τον αντικαταστάτη των F-104G Starfighter που διέθεταν και η επιλογή της USAF θα αποκτούσε σημαντικό προβάδισμα απέναντι στις άλλες υποψηφιότητες. Η τελική επιλογή θα γινόταν μεταξύ του ΥF-16 της General Dynamics και του YF-17 της Northrop. Τον Ιανουάριο του 1975, το YF-16 ανακηρύχθηκε νικητής ξεκινώντας την ιστορία του πλέον αναγνωρίσιμου μαχητικού των τελευταίων δεκαετιών. Η επιτυχία του F-16 θα ξεπερνούσε κάθε προσμονή, με πάνω από τέσσερις χιλιάδες μαχητικά του τύπου να πετούν σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο με 23 διαφορετικά εθνόσημα.

Το F-16 μπορεί να φέρει μεγάλη ποικιλία οπλικών συστημάτων Αέρος-Αέρος και Αέρος-Επιφανείας, να εκτελέσει αναχαιτίσεις, αποστολές αεροπορικής κυριαρχίας και ρίψη κατευθυνόμενων βλημάτων για την προσβολή στόχων μεγάλης σημασίας στο έδαφος, εγγύς αεροπορική υποστήριξη σε τμήματα εδάφους, καταστολή εχθρικής αεράμυνας και αποστολές βύθισης πλοίων σε συνθήκες παντός καιρού. Η ευελιξία του αεροσκάφους είναι εξαιρετική επιτρέποντας ελιγμούς μάχης έως και τα 9Gs, ενώ το πιλοτήριο προσφέρει ελεύθερη ορατότητα 360 μοιρών προς όλες τις κατευθύνσεις. Το F-16 ήταν το πρώτο αεροδυναμικά ασταθές αεροσκάφος, διαθέτοντας Μετριασμένη Στατική Ευστάθεια (RSS-Relaxed Static Stability) που έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλους λόγους άνωσης προς οπισθέλκουσα και μείωση των φορτίων κατά τη διάρκεια των ελιγμών. O έλεγχος του αεροσκάφους είναι δυνατός χάρη στην ύπαρξη ηλεκτρονικού συστήματος πτήσης (Fly-by-wire), το οποίο και το διατηρεί πάντα μέσα στα όρια του φακέλου πτήσης.

Μπλοκ παραγωγής F-16

Καθώς τα F-16 άφηναν τη γραμμή παραγωγής, καινούργια συστήματα αναπτύσσονταν και έβρισκαν το δρόμο τους προς τα αεροσκάφη. Αυτό δημιούργησε τις διάφορες παρτίδες οι οποίες και δείχνουν τον εξοπλισμό του κάθε αεροσκάφους. Οι πρώτες παρτίδες ήταν τα block 1, 5 και 10 στα οποία δεν έγινε κανένας εκσυγχρονισμός. Με το block 15 αρχίζει το Πολυεθνικό Πρόγραμμα Σταδιακών Βελτιώσεων I (MSIP I - Multi Staged Improvement Programme). Τα αεροσκάφη από το block 20 και πάνω έχουν τόσες βελτιώσεις που αξίζουν μια καινούργια ονομασία. Ανάμεσα στις κυριότερες εξωτερικές διαφορές περιλαμβάνεται η επιμήκυνση της βάσης του κάθετου σταθερού καθώς και η μεγαλύτερης διατομής εισαγωγή αέρα, για τα αεροσκάφη που έχουν τον κινητήρα GE-110-GE-100. Από τις εσωτερικές διαφορές, κυριότερη είναι η χρήση του καινούργιου ραντάρ πολλαπλών διαμορφώσεων APG-68 της Hughes, καθώς και τα καινούργια ηλεκτρονικά του αεροσκάφους.

Επόμενο ορόσημο στη γραμμή παραγωγής των F-16 είναι τα αεροσκάφη του block 30 (MSIP III). Είναι τα πρώτα που διαθέτουν τον κοινό θύλακα κινητήρα και μπορούν να δεχτούν είτε τον PW F100, είτε τον GE F110, που αποδίδουν μέχρι και 5000 λίβρες περισσότερη ώση. Στην πραγματικότητα η εναλλακτική λύση είναι μόνο θεωρητική, καθώς το αεροσκάφος μπορεί να λάβει τον ένα ή τον άλλο κινητήρα αλλά όχι να εναλλάσσει ανάμεσα στους δύο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα αεροπλάνα διαθέτουν σημεία στήριξης τόσο για τον F100 όσο και τον F110, δεν διαθέτουν όμως την υποδομή για να εξυπηρετήσουν και τους δύο τύπους κινητήρων. Τα αεροσκάφη Βlock 32 είναι περισσότερο συγγενής με τα Block 25, αφού χρησιμοποιούν τον κινητήρα F100Κ στην έκδοση ΡW-220 που αποδίδει 10.790 κιλά.

Eπόμενο μοντέλο σε παραγωγή είναι τα F-16C/D block 40/42 τα οποία εισάγουν και πραγματική ικανότητα παντός καιρού. Είναι εξοπλισμένα για να μεταφέρουν το ατρακτίδιο LANTIRN, έχουν καινούργιο σύστημα ναυτιλίας και πλοήγησης (GPS), εξελιγμένο ραντάρ APG-68V, αυτόματη παρακολούθηση αναγλύφου και ικανότητα εκτόξευσης πυραύλων HARM II. Τα αεροπλάνα αυτών των παρτίδων παραγωγής έχουν σημαντικά ενισχυμένο σκελετό ενώ το όριο ζωής τους είναι αυξημένο κατά 50% σε σχέση με τα προηγούμενα μοντέλα. Αναφορικά με τα ηλεκτρονικά το αεροσκάφος διαθέτει νέο ραντάρ APG-68(V), αυξημένη χωρητικότητα στον υπολογιστή ελέγχου βολής, νέο βελτιωμένο σύστημα ελέγχου βολής, δορυφορικό σύστημα ναυτιλίας και νέο ολογραφικό HUD ευρείας γωνίας. Η κύρια διαφορά ανάμεσα στα αεροσκάφη του Block 40 και 42 είναι ότι τα δεύτερα διαθέτουν τον κινητήρα F100-PW-220.

Τέλος, τα αεροσκάφη block 50/52 διαθέτουν την τρίτη γενιά των κινητήρων, δηλαδή τον F-110-GE-29 της General Electric και τον F-100-PW-229 της Pratt & Whitney, ενώ εξοπλίζονται με νέο ραντάρ APG-68(V)5 με τεχνολογία VHSIC. Το 1994 ξεκίνησαν δοκιμές του ατρακτιδίου ASQ-213 που επιτρέπει την καλύτερη σκόπευση των HARM δίνοντας έτσι στα F-16 Block 50D/52D τη δυνατότητα να εκτελέσουν αποστολές Καταστολής Αεράμυνας (SEAD) με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Τα Block 52 είναι ουσιαστικά όμοια, εκτός του κινητήρα που είναι ο F100-PW-129 IPE.

Γ.Ανδρουλάκης - 13 Απριλίου 2003