F-4E Phantom - Peace Icarus 2000

Στα πλαίσια αναβάθμισης του ρόλου και της ικανότητάς των F-4E Phantom, η Πολεμική Αεροπορία προχώρησε στα τέλη του 1997 στην έναρξη ενός προγράμματος τόσο για τη δομική ενίσχυση των αεροσκαφών, όσο και για την ποιοτική αναβάθμιση των ηλεκτρονικών τους.

Πιο συγκεκριμένα, στόχος ήταν η εφαρμογή ενός προγράμματος SLEP (Structure Life Extension Program) στο σύνολο των 72 F-4E/RF-4E είχαν απομείνει σε υπηρεσία, καθώς και ενός AUP (Avionics Upgrade Program) σε 39 F-4 (29 αεροσκαφών Ρeace Ιcarus Ι και 10 Ρeace Ιcarus ΙΙ). Τον Δεκέμβριο του 1998, υπεγράφη σύμβαση μεταξύ της Dasa και της ΕΑΒ ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ (5,11 δισεκατομμύρια δραχμές), που προέβλεπε την αναβάθμιση των αεροσκαφών στις εγκαταστάσεις της EAB, εκτός του πρωτότυπου αεροσκάφους που τροποποιήθηκε στη Γερμανία. Τα -SRA εντάχθηκαν στο πρόγραμμα, καθώς είχαν κατασκευαστεί την περιοδο 1967 – 1968 και είχαν βάλει μεγαλύτερο αριθμό ωρών πτήσης από τα F-4E των προγραμμάτων Peace Icarus I & II.

Η αναβάθμιση των ηλεκτρονικών προέβλεπε την εγκατάσταση σύγχρονου ηλεκτρονικού εξοπλισμού, όπως το radar AN/APQ-65 YG, υπολογιστή αποστολής, οθόνης ΗUD, έγχρωμων οθονών πολλαπλής λειτουργίας, GPS/ΙΝS, ΙFF Ιnterrogator, ασυρμάτου V/UΗF, υψομέτρου-Radar, καταγραφέα εικόνας βίντεο κ.α. Οι αλλαγές αυτές επέτρεψαν στα αναβαθμισμένα αεροσκάφη να εκτοξεύουν πυραύλους AMRAAM και AIM-9M, ενώ το πρόγραμμα δομικής αναβάθμισης θα τα καθιστούσε υπηρεσιακά έως και το έτος 2010. Το συνολικό κόστος προϋπολογίστηκε σε 315 εκατομμύρια δολάρια (92,7 δισεκατομμύρια δραχμές), μετά την ολοκλήρωση του οποίου τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη έλαβαν τον τίτλο F-4E Peace Icarus 2000 (PI2000). Ανάδοχος εταιρεία ήταν η γερμανική DASA, λίγο αργότερα EADS

Φωτογραφίες: 1 - 2 - 3 - 4 - 5

Το πρωτότυπο αναβαθμισμένο F-4Ε πέταξε στις 28 Απριλίου 1999, δεκαπέντε μήνες μετά την άφιξη του πρώτου αεροσκάφους στις εγκαταστάσεις της εταιρείας. Αξίζει να αναφερθεί, ότι σύμφωνα με πληροφορίες ορισμένα από τα αεροσκάφη θα αποκτούσαν διαμόρφωση παρόμοια με τα F-4G Wild Weasel που ειδικεύονται στην καταστολή αεράμυνας. Για το σκοπό αυτό, εξοπλίστηκαν με το σύστημα ASQ-213 HARM Targeting System (HTS), ενώ παραγγέλθηκαν επίσης 84 Texas Instruments AGM-88B HARM anti-radar πυραυλοι. Μετά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, όλα τα ελληνικά F-4E Phantom φέρουν την παραλλαγή Aegean Ghost, ενώ τα ελληνικά RF-4E έφραν (πριν την απόσυρσή τους) τετράχρωμη παραλλαγή τύπου "Βιετνάμ".

Μεινεκτήματα προγράμματος F-4E AUP

Παρά τον εκσυγχρονισμό τους, τα F-4E AUP δεν διαθέτουν σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου. Επομένως είτε αποδίδονται σε ρόλους αέρος – αέρος, είτε σε ρόλους αέρος – εδάφους, θα πρέπει να είναι ενταγμένα σε σχηματισμούς (COMAO) μαχητικών που είναι εξοπλισμένα με τέτοια συστήματα. Με άλλα λόγια τα Phantom AUP δεν μπορούν να ε πιχειρήσουν αυτόνομα, με σοβαρές πιθανότητες επιβίωσης.

Σε ρόλους αέρος – εδάφους διατηρούν σχετικά μεγάλη μεταφορική ικανότητα οπλικού φορτίου και τη δυνατότητα αυτόνομης στοχοποίησης ακριβείας βομβών καθοδήγησης λέιζερ (LGB) μέσω του ατρακτιδίου (TGP) LITENING. Λόγω της πολύ μεγάλης κατανάλωσης καυσίμου όμως, ιδίως σε μικρά ύψη, η ακτίνα τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Άρα, με προφίλ πτήσης Lo Lo Lo που θα τους εξασφαλίσει αυξημένες πιθανότητες επιβίωσης, μπορεί να λειτουργήσει μόνο ως πλατφόρμα εγγύς υποστήριξης σε σχετικά μικρές αποστάσεις.

Αποχαιρετισμός στα F-4 SRA

Στις 16 Δεκεμβρίου του 2005, η 337 ΜΠΚ ανέστειλε προσωρινά τη λειτουργία της εξαιτίας της απόσυρσης των μαχητικών αεροσκαφών F–4 SRA. Στο πλαίσιο της τελετής, τέσσερα αεροσκάφη της Μοίρας προχώρησαν για τελευταία φορά σε επίδειξη των ικανοτήτων τους, ενώ μετά ο ΥΕΘΑ κ. Σπηλιωτόπουλος πραγματοποίησε πτήση με το επετειακό αεροσκάφος.

Γ.Ανδρουλάκης - 16 Μαϊου 2002

Ηλεκτρολόγος Δημήτρης Ανθής