Αντιαεροπορικό MIM 23-B Improved Hawk

Τα αντιαεροπορικά συστήματα μέσου βεληνεκούς τύπου HAWK βρίσκονται σε υπηρεσία από τον Αύγουστο του 1960 και έχουν υποστεί μία σειρά προγραμμάτων εκσυγχρονισμού προκειμένου να παραμείνουν αξιόπιστα και ικανά. Αν και η ονομασία του συστήματος φαίνεται ότι προέρχεται από το γεράκι (HAWK), στην πραγματικότητα προκύπτει από τα αρχικά "Homing All the Way Killer".

Παρέχει προστασία μεσαίας εμβέλειας και χαμηλού με μέσου ύψους έναντι αεροσκαφών και ελικοπτέρων, UAVs και πυραύλων cruise. Έχει συνδεθεί με τους Αμερικανούς Πεζοναύτες, αφού ήταν το κύριο σύστημά τους για αεράμυνα από τις αρχές της δεκαετίας του '60 και έχει δεχθεί μία σειρά από αναβαθμίσεις με την πλέον πρόσφατη Phase III να αποσκοπεί στην παροχή ανεπτυγμένης ισχύος πυρός, την ενίσχυση της αξιοπιστίας και συντήρησης, όπως επίσης στη δημιουργία ολοκληρωμένης γκάμας δυνατοτήτων αεράμυνας μέσω της χρήσης υπολογιστών.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Μήκος	3,81 μ.
Διάμετρος	3,84 εκ.
Βάρος	635 κιλά
Μέγιστη ταχύτητα	800 μ./δευτε.
Μέγιστο βεληνεκές	24 χιλ
Μέγιστο ύψος	9,14 χιλ

Το σύστημα HAWK αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ το 1951 και από τότε συνεχώς βελτιώνεται και συμπληρώνεται, ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου πεδίου μάχης. Αρχικά εμφανίστηκε σαν BASIC HAWK και στη συνέχεια μέσω του προγράμματος εκσυγχρονισμού HIP (HAWK IMPROVEMENT PROGRAM) πέρασε από διάφορα στάδια (Phase I, Phase II, Phase II RAM, Phase III, Phase III mobility enhancement).

Τα συστήματα HAWK στον Ελληνικό Στρατό

Τα πρώτα συστήματα HAWK παρελήφθησαν από τον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ) το 1965 και συγκρότησαν την 180 ΜΚ/Β. Το επιχειρησιακό και το τεχνικό προσωπικό της Μοίρας εκπαιδεύθηκε στις ΗΠΑ το 1964. Η Μοίρα παρέλαβε το κύριο υλικό της και περάτωσε την οργάνωσή της το 1965, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 1966 αναπτύχθηκε στις περιοχές του λεκανοπεδίου Αττικής και Ευβοίας όπου εξακολουθεί να βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Σήμερα, ο ΕΣ διαθέτει 42 συστήματα τα οποία συγκροτούν δύο Μοίρες (180 και 181) με επτά Πυροβολαρχίες συνολικά. Η κάθε Πυροβολαρχία αποτελείται από δύο Μονάδες Πυρός εξοπλισμένες με τρεις εκτοξευτές των τριών βλημάτων έκαστη. Η αποστολή των συστημάτων είναι η προστασία των στρατηγικών στόχων της ευρύτερης περιοχής των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης.

Το βλήμα ΧΩΚ MSL (Missile) είναι βλήμα εδάφους - αέρος, το οποίο κατευθύνεται στο στόχο με ένα σύστημα ημιενεργού αυτοκατευθύνσεως και πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου. Ο φορτωτής LDR (Loader) είναι ένα αυτοκινούμενο, ερπυστριοφόρο όχημα που χρησιμοποιείται για τη φόρτωση των βλημάτων στους εκτοξευτές ή τα trailer pallets. Κάθε Πυροβολαρχία διαθέτει τρία τέτοια οχήματα τα οποία εξυπηρετούν τις ανάγκες επαναφόρτωσης των εκτοξευτών της. Υπηρετείται από τέσσερα άτομα, τον Αρχηγό Στοιχείου, τον Χειριστή και δύο μέλη. Μπορεί να φορτώσει ταυτόχρονα μέχρι και τρία βλήματα ανά εκτοξευτή ή trailer pallet. Ο χρόνος επαναφόρτωσης του εκτοξευτή είναι περίπου 6 λεπτά.

Το Hawk χρησιμοποιείται από τουλάχιστον 15 χώρες και κατά τη διάρκεια της ιρακινής εισβολής στο Κουβέιτ (Αύγουστος 1990) η αεράμυνα του Κουβέιτ το χρησιμοποίησε προκειμένου να καταρρίψει 22 ιρακινά αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο. Η νέα μορφή των συστημάτων HAWK περιλαμβάνει:

• Ραντάρ TPS-59, το οποίο παρέχει εντοπισμό, διάκριση και ιχνηλάτηση στόχου
• Εκτοξευτή, που μπορεί να μεταφέρει τρεις πυραύλους
• Πυραύλους, που χρησιμοποιούν ραδιοκαθοδήγηση και έλεγχο εγγύτητας για την καταστροφή του στόχου
• Τηλεπικοινωνιακή πλατφόρμα αεράμυνας (ADCP)

Πρόγραμμα εκσυγχρονισμού

Μετά την ολοκλήρωση της τροποποίησης των συστημάτων HAWK από Improved HAWK Phase Ι σε Phase II, ο ΕΣ εξέφρασε το ενδιαφέρον του για την αναβάθμιση των συστημάτων στο επίπεδο Phase III. Η πρώτη LOA (Letter of Acceptance) κυκλοφόρησε το 1995 με κόστος της τάξεως των 150.000.000 δολαρίων. Η LOA αυτή δεν ευδοκίμησε και κυκλοφόρησε μία νέα, η οποία κατέληξε σε συμφωνία με την κατασκευάστρια εταιρεία Raytheon στις 17 Μαρτίου του 1999. Το ύψος του προγράμματος ανήλθε σε 134.500.000 δολάρια, ενώ στις 14 Ιουνίου 2002 υπογράφτηκε η σύμβαση εργοστασιακής ανακατασκευής των συστημάτων ύψους 22.100.000 δολαρίων, η οποία κρίθηκε αναγκαία και πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα με τον εκσυγχρονισμό. Η ολοκλήρωση και των δύο συμβάσεων ακολούθησε την συνήθη πρακτική, με αποτέλεσμα η υλοποίησή τους να καθυστερήσει μέχρι το 2006.

Στόχος του εκσυγχρονισμού ήταν η μείωση του προσωπικού αλλά και των υλικών κάθε πυροβολαρχίας κατά 10%, η δυνατότητα - υπό προϋποθέσεις - αντιμετώπισης μαζικής αεροπορικής απειλής, η αύξηση της ευκινησίας μειώνοντας τον απαραίτητο χρόνο ενεργοποίησης κατά 30% και η εισαγωγή σε υπηρεσία σύγχρονου κέντρου διεύθυνσης πυρός (FDC), συμβατού με το Patriot. Στην έκδοση Phase III απομακρύνθηκε το "range only" ραντάρ (προσδιορισμού απόστασης) και, εάν συνδεθεί το σύστημα με ραντάρ 3D όπως το MPQ-64 Raytheon, σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση του οπλικού συστήματος Hawk ILM (Improved Lethality Modification) με θραύσματα 35 γραμμαρίων, μπορεί να αναχαιτίσει βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς.

Οι νέες επιδόσεις του συστήματος επιτρέπουν στις πυροβολαρχίες Hawk να εμπλέξουν στόχους σε απόσταση 42 χιλιομέτρων και ύψος 45.000 ποδιών, να εμπλέξουν ταυτόχρονα χαμηλά ιπτάμενους - αναδυόμενους στόχους (pop-up) σε βεληνεκές μικρότερο των 20 χιλιομέτρων (LASHE Mode) και να προβάλουν τακτικούς βαλιστικούς πυραύλους (ATBM).

Γ.Ανδρουλάκης - 11 Νοεμβρίου 2004