Διαγωνισμός αρμάτων μάχης Leopard 2
Η υπογραφή της σύμβασης για την αγορά 170 αρμάτων μάχης τύπου Leopard 2, σηματοδοτεί την απαρχή μίας πραγματικά νέας εποχής για το ελληνικό αρματικό δυναμικό. Πρόκειται για την πρώτη φορά - εδώ και πολλές δεκαετίες - που ο ελληνικός στρατός παραλαμβάνει καινούριο αρματικό υλικό και όχι μεταχειρισμένο από τα πλεονάζοντα αποθέματα κάποιας σύμμαχης χώρας. Η αλήθεια είναι ότι η συνθήκη για τη μείωση συμβατικών όπλων στην Ευρώπη (CFE) είχε ως αποτέλεσμα οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να καλύψουν μεγάλο μέρος των αναγκών τους παραλαμβάνοντας αποσυρόμενο ή βρισκόμενο σε μακρά αποθήκευση υλικό από χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ολλανδία. Παρόλο που οι δωρέες αυτές ενίσχυσαν δραματικά και με χαμηλότατο κόστος το παρωχημένο αρματικό δυναμικό της χώρας, τα χρόνια πέρασαν και οι παλαιοί τύποι αρμάτων έχουν αρχίσει να δείχνουν ανησυχητικά σημάδια γήρανσης.
| ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ | |
|---|---|
| Βάρος (μάχης) | 60,5 τόνοι |
| Μήκος/Πλάτος/Ύψος | 7,72/3,72/2,48 μέτρα |
| Εδαφική πίεση | 0,92 kg/cm2 |
| Εμβέλεια | 550 km |
| Ταχύτητα (επί οδού) | 68 km/h |
| Ταχύτητα (εκτός οδού) | 50 km/h |
| Ικανότητα διάβασης καθέτου εμποδίου | 1,1 μέτρα |
| Ικανότητα αναρρίχησης | 60% |
| Ύψος υδάτινου κωλύματος | 1/4 μέτρα με/χωρίς προετοιμασία |
| Επιτάχυνση | 0-32Km/h σε 6 sec |
| Πλήρωμα | 4 άτομα |
| Κινητήρας | MTU MB-873-KA-501 12V 1500hp |
| Οπλισμός | Πυροβόλο L55 των 120 χιλ., MG3A1 των 7,62-mm, 1 αντιαεροπορικό πολυβόλο των 7,62 χιλ |
Η αγορά που αρχικά είχε προγραμματιστεί αφορούσε σε 500+ συνολικά άρματα, εκτοξεύοντας το κόστος σε δυσθεώρατα επίπεδα. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριξαν ότι η αγορά ήταν λανθασμένη, μεταξύ των οποίων βρισκόταν και το skopia@gr που σε σχετικό άρθρο του παρουσίασε συνοπτικά ορισμένα σημεία που ενδεχομένως να μην έτυχαν της απαραίτητης προσοχής ή να προσπεράστηκαν "ελαφράν την καρδίαν" μπροστά στα τεράστια οικονομικά συμφέροντα. Η τελική παραγγελία αποδεικνύεται περισσότερο προσγειωμένη, αρκετή πάντως για να καλύψει τις ανάγκες μίας ενισχυμένης ταξιαρχίας. Το σίγουρο είναι ότι πέρα από την τρομακτική ενίσχυση πυρός, σημαντική είναι πλέον και η τυποποίηση που θα επέλθει στα Τεθωρακισμένα, αφού ο συνδυασμός Leopard 1 και 2 σε μεγάλους αριθμούς θα επιτρέψει την καλύτερη εκπαίδευση του προσωπικού, αλλά και την καλύτερη υποστήριξη του υλικού.
Λεπτομέρειες της σύμβασης
Το συνολικό κόστος της σύμβασης ανέρχεται σε 1.700.000.000 ευρώ, με αποτέλεσμα η τελική τιμή προσφοράς ανά άρμα να διαμορφωθεί στα 8.180.000 ευρώ, έναντι των 7.420.000 ευρώ της προσφοράς που διατυπώθηκε από την Krauss Maffei Wegmann στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2001. Για την αποπληρωμή της προμήθειας θα χρησιμοποιηθούν εθνικοί πόροι αλλά και δάνεια για το διάστημα 2003-2009. Στην τιμή περιλαμβάνονται το πυροβόλο διαμετρήματος των 55 χιλιοστών έναντι των 44 χιλιοστών που προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση, η θέση για 3ο ασύρματο για 56 διοικητικά άρματα και τα δίχτυα παραλλαγής, κινητήρας MTU MB873 Ka 501 standard, σύστημα μετάδοσης Renk HWSL 354, βοηθητικός κινητήρας υπό θώρακα (APU: Auxiliary Power Unit), που επιτρέπει πλήρη λειτουργία των συστημάτων πύργου χωρίς τη λειτουργία του κυρίως συγκροτήματος ισχύος, κλιματισμό, θερμικά περισκόπια Ophelios 96x4, αρτηρία μεταφοράς δεδομένων CAN BUS αντί για MIL BUS 1553 και εκτοξευτές καπνογόνων 76 χιλ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελική τιμή προσφοράς που διατυπώθηκε προ διετίας αφορούσε στην αγορά 246 αρμάτων μάχης, πράγμα που σημαίνει ότι υπήρξε επιβάρυνση κατά 5% λόγω μείωσης της παραγγελίας. Πέρα από τα άρματα Leopard 2 HEL, παραλήφθηκαν επίσης:
- 183 μεταχειρισμένα Leopard 2A4 (€250.000/άρμα)
- 82 μεταχειρισμένα Leopard 1A5 (δωρεάν)
- 12 άρματα περισυλλογής (ARV) Bueffel
- 36 άρματα περισυλλογής Leopard 1 Standard
- 8 γεφυροφόρα Leopard 1 με γεφυροσκευή Leguan (τα σκάφη θα παραχωρηθούν από τον ελληνικό στρατό)
- 10 γεφυροφόρα Leopard 1 Biber
- 1 σύστημα εξομοίωσης βολής με 4 πύργους
- 2 εξομοιωτές οδήγησης
- ανταλλακτικά αρχικής υποστήριξης δύο ετών, ειδικά εργαλεία, συσκευές ελέγχου και βιβλιογραφία 1ου, 2ου και 3ου κλιμακίου
Η εγχώρια βιομηχανία θα συμμετάσχει στην παραγωγή του νέου άρματος μέσω προγραμμάτων συμπαραγωγής συνολικού ύψους 557.000.000 ευρώ με εισαγόμενο τμήμα που δεν θα υπερβαίνει το 50% της αξίας για κάθε επιμέρους σύμβαση. Η υψηλή Ε.ΠΑ που επιτεύχθηκε θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία 665 νέων θέσεων εργασίας σε 14 ελληνικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων βρίσκονται οι ΕΛΒΟ, ΕΒΟ, INTRACOM, ΜΕΤΚΑ, MILTECH, SONAK, VALPAK, Hellas Tracks και ΘΑΛΛΗΣ αισθητήρες. Η σύμβαση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων ανέρχεται σε ποσοστό 250% του ύψους της προμήθειας και καλύπτει:
- Υποκατασκευαστικό έργο για την εγχώρια βιομηχανία επιπλέον του έργου της συμπαραγωγής
- Παροχή εξοπλισμού και τεχνογνωσίας σε αμυντικές βιομηχανίες για την υλοποίηση του έργου της συμπαραγωγής
- Παροχή 235 μεταχειρισμένων αρμάτων μάχης τύπου Leopard 1A5, τεχνογνωσίας και εξοπλισμού για την αξιοποίηση αυτών, καθώς επίσης και λοιπού σύγχρονου εξοπλισμού υποστήριξης για τα στρατιωτικά Εργοστάσια Βάσης
- Κατασκευή αριθμού υποστέγων στάθμευσης των υπό προμήθεια αρμάτων, καθώς επίσης και κτιριακών εγκαταστάσεων συντήρησης
- Κτήρια διαβίωσης των επαγγελματιών οπλιτών, που θα χειρίζονται τα μέσα
Έλλειψη συντήρησης και τεχνική υποστήριξης
Στην σύμβαση προβλέφθηκε η εξασφάλιση συντηρήσεως 4ου και 5ου κλιμακίου (εργοστασιακό επίπεδο) των αρμάτων και ο απαραίτητος εξοπλισμός παραδόθηκε στο 304 ΠΕΒ, αποδίδοντάς του πλήρη ικανότητα συντηρήσεως του τύπου. Παρόλα αυτά, κανένα Leopard 2 δεν πέρασε πλήρη ανακατασκευή έως το 2023, καθώς οι σχετικές μελέτες προέβλεπαν ένα πρόγραμμα επενδύσεως αξίας 100.000.000 ευρώ για την αναβάθμιση των υποδομών των Εργοστασίων Βάσεως, αλλά το κονδύλι αυτό διατέθηκε ποτέ.
Έτσι, ο Ελληνικός Στρατός δεν δημιούργησε υποδομή εργοστασιακής υποστηρίξεως των Leopard 2, αλλά ούτε και εφάρμοσε κάποιο πρόγραμμα συντηρήσεως. Οι παραλείψεις αυτές έχουν ως συνέπεια η διατήρηση των αρμάτων μάχης σε υπηρεσία να στηρίζεται στον κανιβαλλισμό!
Προμήθεια σύγχρονων βλημάτων
Στις 30 Αυγούστου 2005, υπογράφηκε διακρατική συμφωνία για την προμήθεια 183 μεταχειρισμένων αρμάτων Leopard-2A4, 150 Leopard-1A5 και 5.000 διατρητικών βλημάτων (APFSDS) DM33A2 από τα γερμανικά αποθέματα ως ενδιάμεση λύση για τα 170 άρματα μάχης Leopard-2HEL που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται στην Ελλάδα. Στις 27 Δεκεμβρίου 2011, υπογράφηκε μία ακόμα διακρατική συμφωνία για τη δωρεάν παραχώρηση 3.000 βλημάτων υψηλής εκρηκτικότητας (ΗΕΑΤ) Μ830 από τα αμερικανικά αποθέματα, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό σε μόλις 8.000 βλήματα για 353 άρματα μάχης, δηλαδή 22,6 βλήματα ανά άρμα όταν το πλήρες φορτίο του άρματος είναι 42 βλήματα!
Στις 15 Ιουνίου 2012, το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε και ενέκρινε το σχέδιο διακρατικής συμφωνίας για την προμήθεια 6.500 βλημάτων από τα ολλανδικά αποθέματα, αξίας 14.000.000 ευρώ, αποκτώντας για πρώτη φορά σύγχρονα βλήματα DM53A1 που μπορούν να αξιοποιήσουν τις αυξημένες επιδόσεις του πυροβόλου L55.
Τον Αύγουστο του 2014, ανατέθηκε σύμβαση για 12.000 κορυφαία βλήματα DM63/Α1 APFSDS-T και DM12A2 HEAT-MP-T και τελικά τον Ιούλιο του 2017 πραγματοποιήθηκε βολής Άρματος Μάχης Leopard 2 HEL της ΧΧΙΙΙ Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας από το βεληνεκές των 5.800 μέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα (2023), κανένα άρμα μάχης του Τουρκικού Στρατού δεν διαθέτει ικανότητα βολής σε βεληνεκές μεγαλύτερο των 4.000 μέτρων.
Γ.Ανδρουλάκης - 03 Απριλίου 2002
