Canard Rotor/Wing (DragonFly)

Στα εργαστήρια Phantom Works της Boeing, ένα νέο αεροσκάφος υψηλής ταχύτητας, καθέτου από/προσγείωσης βρίσκεται υπό κατασκευή. Πρόκειται για το Canard Rotor/Wing ή CRW, του οποίο η ανάπτυξη αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2003. Το νέο δημιούργημα της Boeing καταφέρνει να συνδυάσει τα βασικά χαρακτηριστικά των ελικοπτέρων (αιώρηση, πτήση σε χαμηλό ύψος και με μικρή ταχύτητα, κάθετη απογείωση και προσγείωση), με την υψηλή υπερηχητική ταχύτητα των συμβατικών αεροσκαφών σταθερής πτέρυγας.

Το "Dragonfly", όπως επίσης ονομάζεται, χρησιμοποιεί κατά τη φάση της απογείωσης μία έλικα μεγάλου μεγέθους με δύο μόνο πτερύγια, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει και ως συμβατική πτέρυγα αεροσκάφους, "κλειδώνοντάς" την σε ένα σταθερό σημείο κατά τη διάρκεια της πτήσης. Με τον τρόπο αυτό, το Canard Rotor Wing θα μπορεί να απογειώνεται κάθετα, όπως τα ελικόπτερα, ενώ παράλληλα η ταχύτητα πλεύσης του θα είναι ιδιαίτερα αυξημένη εκμηδενίζοντας έτσι το βασικότερο μειονέκτημα των ελικοπτέρων.

Η μηχανολογική σχεδίαση του νέου αεροσκάφους αποτέλεσε μία πραγματική πρόκληση για τους τεχνικούς της Boeing, αφού έπρεπε να αναπτύξουν ένα νέο σύστημα πρόωσης που θα μπορούσε να κινεί την έλικα του CRW κατά τη φάση της απογείωσης, και ταυτόχρονα να εξασφάλιζε την κίνηση του αεροσκάφος όπως στα απλά αεριωθούμενα κατά τη διάρκεια της πτήσης. Σε αντίθεση λοιπόν με την μέχρι σήμερα τακτική, η έλικα του νέου αεροσκάφους δεν θα λειτουργεί με την άμεση βοήθεια κάποιου κινητήρα. Αντίθετα, ο μοναδικός turbo fan κινητήρας που εξοπλίζει το αεροσκάφος, διαθέτει ειδικές βαλβίδες που αποστέλλουν την παραγόμενη ώση σε κατάλληλα ακροφύσια που βρίσκονται στα δύο πτερύγια της έλικας, εξασφαλίζοντας έτσι την κίνησή της. Σε περίπτωση που το αεροσκάφος δεν υιοθετούσε την συγκεκριμένη λύση, θα έπρεπε να εξοπλιστεί με τουλάχιστον δύο κινητήρες, έναν για την κίνηση της έλικας και έναν για την συμβατική προώθηση του αεροσκάφους.

Υπέρ και κατά

Η νέα τεχνική, πέρα από τη μείωση του βάρους και των αναγκών συντήρησης που εξασφαλίζει, παρέχει ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα. Το αεροσκάφος CRW λόγω της λειτουργίας του δεν παρουσιάζει την λεγόμενη αντίδραση ροπής (torque reaction), η οποία στα συμβατικής σχεδίασης ελικόπτερα τείνει να περιστρέψει την άτρακτο προς την αντίθετη κατεύθυνση από την κίνηση της έλικας. Επομένως, το CRW δεν χρειάζεται ουραία έλικα για να αντισταθμίσει την ροπή αυτή, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει πολύ μικρότερο ίχνος στα ραντάρ, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η επιβιωσιμότητά του, αφού η ευθεία βολή στα ουραία πτερύγια ισοδυναμεί με κατάρριψη για την πλειοψηφία των συμβατικών ελικοπτέρων.

Πέρα όμως από τα σημαντικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η νέα σχεδίαση, η ανάγκη παύσης λειτουργίας της έλικας και η μετατροπή της σε σταθερή πτέρυγα κατά τη διάρκεια της πτήσης, οδήγησε αναπόφευκτα σε ορισμένους συμβιβασμούς. "Η έλικα που χρησιμοποιήθηκε δεν είναι και η καλύτερη που υπάρχει, ενώ και η χρήση της ως πτέρυγα παρουσιάζει εξίσου μεγάλα προβλήματα απόδοσης" υποστηρίζει ο Wally Acree, αεροναυπηγός που εργάζεται στο ερευνητικό κέντρο Ames Research Center της NASA στην Καλιφόρνια. Παρόλο που τα αρχικά αποτελέσματα από τις σχετικές δοκιμές στην αεροδυναμική σήραγγα δεν προκαλούν ενθουσιασμό, το νέο αεροσκάφος καταναλώνει πολύ λιγότερα καύσιμα σε σχέση με το βρετανικό Harrier, που επίσης μπορεί να απογειωθεί και να προσγειωθεί κάθετα, και επομένως διαθέτει αρκετά μεγαλύτερη ακτίνα δράσης.

Γ.Ανδρουλάκης - 20 Αυγούστου 2002