Οπλισμένα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη

Παρόλο που η μεταφορά και η χρήση οπλισμού από μη επανδρωμένα αεροσκάφη δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο, η μεγαλύτερη διαφορά του Χ-45Α σε σχέση με τους "συναδέλφους" του είναι ότι σχεδιάστηκε εξαρχής για τη διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων. Παρότι, λοιπόν, το αεροσκάφος Ρredatοr έχει περιορισμένη δυνατότητα μεταφοράς και χρήσης οπλισμού, σήμερα χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για το σκοπό που σχεδιάστηκε, δηλαδή τη διεξαγωγή κατασκοπευτικών επιχειρήσεων για το συντονισμό των πολεμικών ενεργειών στο πεδίο των συγκρούσεων.

Το Χ-45Α, που αποτελεί την τελευταία δημιουργία της Βοeing στο χώρο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, κατασκευάζεται κατόπιν σχετικής παραγγελίας από την αμερικανική πολεμική αεροπορία και τον οργανισμό Defense Αdνanced Research Ρrojects Αgency (DΑRΡΑ) του Πεντάγωνου. Μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί δύο πρωτότυπα αεροσκάφη, που διεξάγουν πτητικές δοκιμές στην έρημο Μοjaνe της Califοrnia. Στόχος των αρχικών αυτών δοκιμών, που καθυστέρησαν σημαντικά εξαιτίας κακών καιρικών συνθηκών, είναι να διαπιστωθεί η εύρυθμη λειτουργία των βασικών συστημάτων πτήσεως και όχι του οπλισμού που θα ενσωματωθεί σε μετέπειτα στάδιο. Η πρώτη πτήση, συνολικής διάρκειας 14 λεπτών, σημείωσε μεγάλη επιτυχία, με αποτέλεσμα η εταιρεία να προχωρήσει στην παρουσίαση του αεροσκάφους και στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πρώτων αυτών δοκιμών.

Χαρακτηριστικά και επιδόσεις

Το Χ-45 είναι ένα μικρού ύψους αεροσκάφος, το οποίο σε αντίθεση με τους προκατόχους του δεν διαθέτει ουρά. Το άνοιγμα των φτερών του ανέρχεται σε περίπου 11 μέτρα, το μήκος του σε 8,3 μέτρα, ενώ η μεταφορική ικανότητά του σε οπλισμό χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντική, αφού ανέρχεται σε περίπου 1.500 κιλά κατευθυνόμενων βομβών. Σε αντίθεση με τα επανδρωμένα αεροσκάφη, το Χ-45 θα είναι ημιαυτόνομο, ενώ ο "πιλότος" του, που θα μπορεί να κατευθύνει περισσότερα από ένα αεροσκάφη ταυτοχρόνως, θα παραμένει στο έδαφος μακριά από οποιονδήποτε κίνδυνο. Η εμβέλεια του υπό ανάπτυξη μοντέλου ξεπερνά τα 750 μίλια (1.200 χιλιόμετρα), ενώ η ταχύτητά του, που δεν έχει ακόμη πλήρως διευκρινισθεί, χαρακτηρίζεται υψηλή υποηχητική και θα εξαρτάται από το βάρος του οπλισμού που θα μεταφέρει.

Οι υπεύθυνοι του προγράμματος οραματίζονται τη χρήση του Χ-45 σε αεροπορικές επιδρομές ενάντια σε εγκαταστάσεις ραντάρ και συστοιχίες αντιαεροπορικών πυραύλων, που αποτελούν τους μεγαλύτερους κινδύνους για τα συμβατικά, επανδρωμένα αεροσκάφη. Στόχος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας είναι η αποθήκευση των αεροσκαφών αυτών για εκτεταμένες χρονικές περιόδους και η αποστολή τους μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα προς την περιοχή όπου θα δράσουν. Στον εξοπλισμό τους περιλαμβάνονται "έξυπνα" όπλα, καθώς και υψηλής τεχνολογίας δορυφορικές επικοινωνίες. Η παραγωγή τους αναμένεται να αρχίσει το 2010, ενώ το κόστος τους θα κυμαίνεται μεταξύ δέκα και δεκαπέντε εκατομμυρίων δολαρίων για κάθε αεροσκάφος. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανατέθηκε στην Bοeing, μετά την αποτυχία της στο διαγωνισμό για το προσοδοφόρο Jοint Strike Fighter (JSF) τον περασμένο Οκτώβριο, αφού η έλλειψη κατασκευαστικού έργου προκαλούσε σημαντικά οικονομικά προβλήματα στην εταιρεία. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η χρηματοδότηση προγραμμάτων για την ανάπτυξη, παραγωγή και απόκτηση μη επανδρωμένων πολεμικών αεροσκαφών από την αμερικανική κυβέρνηση ανέρχεται για το 2003 σε 1,12 δισεκατομμύρια δολάρια, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση έναντι των προηγούμενων ετών.

Πλεονεκτήματα

Παρά το εξαιρετικά μεγάλο κόστος του προγράμματος, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που υπαγόρευσαν την ανάπτυξη του αεροσκάφους ήταν το μειωμένο κόστος των αποστολών. Πράγματι, το μικρό μέγεθος του Χ-45, η απουσία πιλοτηρίου και επομένως των εξόδων για την εκπαίδευση του προσωπικού, και, τέλος, η δυνατότητα αποθήκευσής του για μεγάλο χρονικό διάστημα μειώνουν σημαντικά το κόστος διατήρησής του σε υπηρεσία αλλά και χρήσης του. Παράλληλα, το μικρό μέγεθός του εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατότητα "επιβίωσής" του έναντι των συμβατικών επανδρωμένων αεροσκαφών, με αποτέλεσμα το τελικό κόστος παραγωγής να εμφανίζεται κατά 65% μικρότερο έναντι οποιουδήποτε άλλου μελλοντικού αεροσκάφους και το κόστος χρήσης κατά 75% χαμηλότερο. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Βοeing, το Χ-45 στην τελική μορφή του θα λειτουργεί σε συνδυασμό με έναν επίγειο σταθμό επιχειρήσεων, με τον οποίο θα επικοινωνεί μέσω δορυφορικών συστημάτων ασφαλούς επικοινωνίας, ενώ το μέγεθός του θα είναι ελαφρά μεγαλύτερο σε σχέση με τα πρωτότυπα αεροσκάφη, αφού θα ενσωματώνει τεχνολογίες stealth.

Σε μία τυπική αποστολή του, το αεροσκάφος θα δρα σε συνεργασία με έναν μεγάλο αριθμό X-45, τα οποία θα έχουν προγραμματιστεί σύμφωνα με τους αντικειμενικούς στόχους της αποστολής, ενώ, επίσης, θα διαθέτουν τις αρχικές κατασκοπευτικές πληροφορίες σχετικά με την αντίσταση που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν. Με τον τρόπο αυτό, η αποστολή θα μπορεί να εκτελείται ακόμη και αυτόνομα, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούν να αποσταλούν νέες πληροφορίες ή στόχοι μέσω των επίγειων σταθμών. Όμως, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο που προκύπτει από το σχεδιασμό του αεροσκάφους είναι ότι μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του και την επιστροφή στη βάση του, το Χ-45 θα μπορεί άμεσα να επαναχρησιμοποιηθεί ή να αφαιρεθούν απλώς τα φτερά του και να μεταφερθεί αεροπορικώς σε κάποιο άλλο σημείο που απαιτεί τις "υπηρεσίες του". Τα ειδικά containers που έχουν κατασκευαστεί για την αποθήκευση αλλά και τη μεταφορά του επιτρέπουν ακόμη και την αναβάθμιση του λογισμικού των αεροσκαφών, με αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση των ικανοτήτων του από αποστολή σε αποστολή. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το μη επανδρωμένο αεροσκάφος (UCAV) Χ-45 έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε η συναρμολόγησή του και η προετοιμασία του για επιστροφή στη μάχη να μη διαρκούν περισσότερο από 60 έως και 90 μόλις λεπτά.

Γ.Ανδρουλάκης - Ιούλιος 2002